Een mooie strofe uit de nieuwe brief aan de kamer van Staatssecretaris Knops. De staatssecretaris kondigt aan dat er nieuwe beleidskaders zullen worden toegepast met betrekking tot het #BSN. Want onlangs heeft de Auditdienst Rijk (ADR) een onderzoek uitgevoerd naar het BSN stelsel en vastgesteld dat er een punt van zorg is omtrent het "mogelijk misbruik" met betrekking tot het BSN. Dat is een heftig signaal en mede daarom is de nood hoog, er moet iets gebeuren.
Maar de brief van de stas is niet alleen geschreven om het risico ten aanzien van het BSN te bespreken, maar ook om de vraag te beantwoorden of en zo ja in hoeverre het BSN breder ingezet kan worden. Laten we beide aspecten eens nader belichten.
Het mogelijke misbruik van het BSN is natuurlijk een aanzienlijk risico. Maar is er ook daadwerkelijk sprake van mogelijk misbruik? Dat is niet af te leiden uit de brief, maar waar in de brief met name op gedoeld wordt: er bestaan onvoldoende waarborgen in de vreemdelingenketen als het gaat om het treffen van maatregelen tegen mensenhandel. En daarbij gaat het expliciet over verificatie van identiteit en identiteitsbewijzen. Het gaat hierbij dus helemaal niet om het BSN! Het gaat om procedurele en technische maatregelen voor verificatie van de identiteit en identiteitsbewijzen. En het gaat ook over procedures voor het delen van contactgegevens van niet-ingezetenen, dus weer over procedures, niet over het BSN.
Ik ben in dit kader nog steeds op zoek naar de mate van misbruik van het BSN. En dat blijkt nog steeds niet aan de orde is, omdat sprake is van met name procedurele maatregelen. Mensen gaan verkeerd om met identificatie en authenticatie. Het is dus enerzijds goed nieuws dat misbruik niet het BSN betreft. Het is echter slecht nieuws waar het gaat over beeldvorming. Weer wordt de schuld gelegd bij het BSN. Ten onrechte, zoals ik hierboven opnieuw gemotiveerd heb.
Er is al geruime tijd sprake van bredere inzet van het BSN. De Stas bespreekt twee specifieke casussen:
In het Caribische deel van het Koninkrijk hebben de ingezetenen al een ID-nummer. Het voorstel is om, ten behoeve van betere gegevensuitwisseling, het BSN te verstrekken aan ingezetenen van het Caribisch gebied. Dat lijkt me een gerechtvaardigde ontwikkeling, waar met name studenten, maar ook overheidsdiensten, veel aan gaan hebben. Prima ontwikkeling.
Ook vanuit andere geledingen in de maatschappij, onder andere vanuit marktpartijen, bestaat behoefte om het BSN te mogen gebruiken. Dat gaat volgens de brief niet zomaar gebeuren. Nee, er wordt iets anders bedacht, bijvoorbeeld door het ontwikkelen van een voorziening die gebruik maakt van pseudoniemen op basis het BSN. Helaas. Helaas weten we allemaal dat een pseudoniem, net als een BSN een persoonsgegeven is, want pseudoniemen zijn in beginsel terug te leiden naar de originele identiteit. En als een dergelijke voorziening toch ontwikkeld wordt, dan weten we dat ook dat weer een ICT-project van de overheid is, waarvan al zoveel voorbeelden van falen bestaan. Een pseudoniem is niet een oplossing, een pseudoniem is een probleem. Het echte probleem, namelijk het onterecht afschermen van het BSN wordt niet opgelost. Toegegeven, het BSN is een persoonsgegeven. Maar omdat een pseudoniem toch weer te herleiden is, valt een pseudoniem onder exact dezelfde beperkingen waar nu het BSN ook onder valt.
Nog een andere ontwikkeling waarbij het delen van burgeridentiteiten buiten het overheidsdomein wordt overwogen, is eIDAS, de EU wil eIDAS identiteiten ook in het private domein kunnen toepassen. Identiteit, niet een pseudo-identiteit. Maar ik heb ook dat dus al uitvoerig beschreven.
Het onderliggende probleem is niet het misbruik van het BSN en ook niet de wetgeving (behalve al die overbodige wetten). Het onderliggende probleem is dogmatiek, het niet terug willen komen op eerdere besluiten, de angst van een mogelijk onjuiste interpretatie van de AVG. De Nederlandse overheid loopt door het onderliggende probleem van de verkeerde beperking van het gebruik van het BSN te negeren, weer eens hopeloos achter de feiten aan en bedenkt voor elk symptoom een nieuwe oplossing en lost daarmee het probleem zelf niet op: maak het BSN vrij en de symptomen zijn opgelost door het probleem op te lossen...
De enige oplossing is #FreeTheBSN.
